ओस्लो । भेनेजुएलाकी विपक्षी कार्यकर्ता मारिया कोरिना मचाडोले शुक्रबार प्रतिष्ठित नोबेल शान्ति पुरस्कार जितेकी छन्। नर्वेजियन नोबेल समितिका अध्यक्ष जोर्गन वाटने फ्राइड्नेसले मचाडोलाई ‘गहिरो रूपमा विभाजित राजनीतिक विपक्षमा साझा आधार फेला पार्ने एकीकृत र साहसी नेतृत्वको प्रतीक’ भएको भन्दै सम्मानित गरे।
उनले भने, ‘गत वर्ष मिस मचाडोलाई लुकेर बस्न बाध्य पारियो। उहाँको जीवन विरुद्ध गम्भीर खतराहरूका बावजुद, उहाँले देशमा रही लाखौँलाई प्रेरित गर्नुभएको छ। अधिनायकवादीहरूले सत्ता कब्जा गर्दा उठ्ने र प्रतिरोध गर्ने स्वतन्त्रताका साहसी रक्षकहरूलाई चिन्न महत्त्वपूर्ण हुन्छ।’
भेनेजुएलाका राष्ट्रपति निकोलस मदुरोको सरकारले गत वर्षको राष्ट्रपति चुनाव अघि मचाडोलाई अयोग्य ठहर गर्दै उनको चुनावी उम्मेदवारीलाई रोकेको थियो। उनलाई विस्थापित गरी एडमुन्डो गोन्जालेजलाई उम्मेदवार बनाइएको थियो। यसअघिका निर्वाचनमा व्यापक दमन, मानव अधिकार उल्लङ्घन र गिरफ्तारी जस्ता चुनौतीहरू देखिएका थिए।
निर्वाचन परिषद्ले गोन्जालेजलाई विजेता घोषणा गरेपछि देशभर विरोध प्रदर्शन भड्कियो। प्रदर्शनमा २० जनाभन्दा बढीको मृत्यु भएको थियो। यी विरोधहरूले भेनेजुएला र अन्य विदेशी राष्ट्रहरूबीच कूटनीतिक सम्बन्धमा तनाव सिर्जना गर्यो। मचाडो यस अवधिमा लुक्नुभएको थियो र जनवरीदेखि सार्वजनिक रूपमा देखा पर्नुभएको छैन।
नोबेल समितिले प्रायः शान्तिको स्थायित्व, अन्तर्राष्ट्रिय भ्रातृत्व प्रवर्द्धन र सम्बन्धित संस्थाहरूको शान्त कार्यलाई सम्मान गर्दै पुरस्कार प्रदान गर्दछ।
गत वर्षको पुरस्कार जापानी आणविक विस्फोटबाट बचेका निहोन हिडान्क्योलाई दिइएको थियो। उक्त संस्थाले आणविक हतियारको प्रयोगको वरिपरि रोक कायम राख्न दशकौँसम्म काम गरेको छ।
शान्ति पुरस्कार नर्वेको ओस्लोमा वार्षिक रूपमा प्रदान गरिन्छ। यसैबीच, स्विडेनको स्टकहोममा यस हप्ता चिकित्साशास्त्र, भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र र साहित्यका पुरस्कारहरू वितरण भइसकेका छन् भने अर्थशास्त्रको पुरस्कार विजेताको घोषणा सोमबार हुने अपेक्षा गरिएको छ।
